Ousende, Santa María de
Freguesía pertencente ao arciprestado de Saviñao, cuxa poboación en 1991 estimábase en 258 habitantes agrupados nas entidades de Albín, Vos Amieiros, A Az, A Cal, As Campazas, O Carballiño, A Casanova, As Casanovas, Lamas, Navallos, Ousende, Outeiriños, Outeiro, Pacios, A Piteira, A Retorta, A Toxeira e Vilameá, sendo a densidade media, para o mesmo ano, de 15’9 hab./Km2. Xunto con outras freguesías limítrofes pertenceu ao territorio xurisdicional de @A Pobra de Brollón, unha das poucas terras de reguengo que existían na demarcación provincial lucense. Nun documento da catedral de Lugo, datado o 18 de maio de 1222, lese “Santa María de Ousindi“. O templo parroquial foi reconstruído a mediados do século XVII e, no seu interior hai un retablo barroco. Dentro do termo parroquial atopámonos con restos das culturas megalíticas e castrexas. Ademais, dentro do apartado de arquitectura civil temos varias casas blasonadas: Casa de Vilameá, Casa de Quiroga e Casa de Toxeiras.