PARROQUIAS
Se falta algunha imaxe que considera que debería de aparecer nalgunha parroquia non dubide en mandala o mail contacta@aularioathenea.com e encantados a poñeremos na web.
Se polo contrario hai na web algunha imaxe dalgunha vivenda e é vostede o dono/a dela, e non está de acordo que esté aqui, tan so ten que mandarnos un mail e retirarémola sen ningún problema.
Abuíme, San Xoán de
Parroquia adscrita a Santa María de Seteventos e pertencente ao arciprestazgo do Saviñao. En 1991 tiña 148 habitantes agrupados nas entidades de Carballo, Cruz, Igrexa, Lama, Outeiro e Pedrouzos, sendo a densidade media / entidade, para o mesmo ano, de 21,4 hab./Km2. Os primeiros datos documentais referentes a esta parroquia remóntanse ao ano 976, no que se recolle unha importante doazón, que incluía a súa igrexa. Dentro da parroquia hai varios xacementos arqueolóxicos que datan do período megalítico e un castro, alongado, cuxas dimensións máximas corresponden a 100 * 70 metros.
A Cova, San Martiño de
Membro do arciprestazgo Saviñao, que en 1991 tiña 115 habitantes agrupados nas entidades de Arxuá, Bosque, Casa do Monte, Cuñas, Felós, Ferreiros, Logar, A Lama, A Miuteira, A Pena, O Priorato, Raíñas, Seoane e Soutomango, sendo a densidade media, para o mesmo ano, de 46 hab./Km2. O templo parroquial procede dun antigo mosteiro dos cóengos regulares de San Agustín, descoñecéndose a data exacta da súa fundación. O documento máis antigo data do ano 1260 e refírese á doazón de bens feita polo bispo de Lugo -Rodrigo- en Santa María de Piñeira, asinada polo prior da Cova, mestre Fernando. A igrexa parroquial, de estilo románico de finais do século XII ou principios do XIII, supera nas súas dimensións ás igrexas do románico rural galego.
Broza, Santo Tomé da
Freguesía pertencente ao arciprestazgo do Saviñao que, en 1991 tiña 226 habitantes agrupados nas entidades de Agrelos, Agroxói, Albariza, A Broza, Ourigo, Rebordondiego, Ribela, Ribeira, Vilarello, Xesto e Sixiriz, sendo a densidade media, para o mesmo ano, 12’9 hab./Km2. Os primeiros datos documentais desta congregación remítennos ao século XV, cando a capela de Santa María coas súas propiedades, na aldea de Ribela, pertencía ao Señor de Framil. Todo o termo parroquial está cheo de restos históricos: xacementos megalíticos, construcións civís como a Casa da Torre ou a do Herrero. En canto ao seu patrimonio relixioso, está composto polo templo parroquial do século XVII e cinco capelas, entre as que destacan as de Rebordondiego e Sixiriz, ambas do século XVIII.
Chave, San Sadurniño de
Fregresía que pertenencia ao arciprestazgo do Saviñao que, segundo o censo de 1991, tiña 125 habitantes distribuídos nas entidades de Amedo, O Campo, Cruz, Chave, Gruñedo, Lamas, Lence e Marzán, sendo a densidade / entidade media, para o mesmo ano. , de 16’6 hab./Km2. Crese que no lugar de Marzán existiu durante algún tempo un pequeno convento franciscano, fundado polos irmáns Bernardo e Francisco. Esta parroquia pertencía ao señorío dos condes de Lemos, que nomeaban a xustiza ordinaria. A arquitectura relixiosa ten un templo parroquial do século XVIII, a capela de Marzán (século XVIII) e as Casas Grandes de Marzán e Quián.
Diomondi (San Paio)
Fregresía do arciprestazgo do Saviñao que, segundo o censo de 1991, tiña 243 habitantes agrupados nas entidades de Belesar, Bexán, Costa, Diomondi, Gallegos, Millarada, Montecelo, Outeiro, Piñeiro, Portela e Ver, sendo a densidade / entidade media , para o mesmo ano de 35’2 hab./Km2. Por un documento do ano 954 sábese que Diomondi foi un dos primeiros lugares tomados pola forza polo bispo lucense Odoario. O mencionado documento engade que, despois de colonizar a igrexa, dedicouna a San Estevo e doouna ao mosteiro de San Adrián. Nese momento ordenouse o establecemento dunha comunidade relixiosa en Diomondi, presidida polo abade Hermenegildo. Anos despois, o mosteiro converteuse nun dominio real, como demostra unha doazón que, en 1164, o rei Fernando II fixo a Fernando Odoáriz e á súa muller. Neste escrito o mosteiro aparece por primeira vez baixo a advocación de San Paio. O patrimonio histórico-artístico desta parroquia está integrado polo templo parroquial, o románico compostelán; a capela de Bexán (século XVII); a capela de Casanova (século XVI); o Santuario de Montecelo e a Casa das Cortes, da época barroca.
Eirexafeita, San Vicente de
Fegresía pertencente ao arciprestazgo do Saviñao, que no censo de 1991 tiña 130 habitantes agrupados nas entidades de Cazón, Gudín, San Vicente e Valiñocovo, coa densidade media, para o mesmo ano, de 9,5 hab./Km2. A igrexa parroquial, tras a reforma de 1967, perdeu todas as características de estilo do templo anterior. Entre os restos prehistóricos que se conservan está o Castro de San Vicente.
Fión (San Lorenzo)
Parroquia adscrita á parroquia da Cova e pertencente ao arciprestazgo do Saviñao. Os seus 207 habitantes, segundo o censo de 1991, agrúpanse nas entidades de Abuime dos Currás, Aira da Vila, Arxeriz, A Barxa, O Camiño Grande, O Castro, Fión, Fontela, Lamalonga, Mazarelos, O Pousadoiro, Rendal, San Mamede e Vilariño, sendo a súa densidade media, para o mesmo ano, de 48’1 hab./Km2. Os restos máis antigos que se conservan, dentro do termo, remítennos á época castrista. A arquitectura civil presenta tres casas ancestrais: Arxeriz, Lamaquebrada e a Casa do Nemesio, en Fión. O templo parroquial conserva unha parte románica do século XIII e a nave do XVII. No seu interior hai pinturas murais do último terzo do século XVI.
Freán (Santa Cecilia)
Fegresía pertencente ao arciprestazgo do Saviñao que, segundo o censo de 1991, tiña 75 habitantes agrupados nas entidades de Casa do Marte, Cepada, Cucos, Freán, Navás, Tarrío e A Torre, sendo a densidade media, para o mesmo ano, 30 hab./Km2. No templo parroquial hai un crucifixo do século XVIII e un incensario do XVI.
Laxe, San Fiz de
Parroquia anexa á parroquia de Louredo e pertencente ao arciprestazgo do Saviñao. Os seus 81 habitantes, segundo o censo de 1991, agrúpanse nas entidades de Beleigán, Fondo de Vila, Gonzán, Meitriz, Sanfiz e A Veiga, sendo a densidade media, para o mesmo ano, de 26’1 hab./Km2. Laxe pertencía antes á xurisdición de Saviñao, exercendo a súa xurisdición sobre ela, os condes de Lemos. Entre o seu patrimonio artístico están: o templo parroquial (século XVIII); a Casa Grande de Guitián e os restos de fosas antropoides situadas en Beleigán.
Licín, Santa Baia de
Fegresía pertencente ao arciprestazgo do Saviñao, cuxa poboación estimouse en 1991 en 223 habitantes agrupados nas entidades de Carreixas, Cavada, A Ermida, Licín, Montes, O Pacio, A Páxara, A Pousada, Santalla e Vilanova, sendo a densidade media / entidade, para o mesmo ano, 44’6 hab./Km2. A igrexa parroquial é do século XVII e, no seu interior, alberga tres interesantes retablos. A construción civil máis significativa é a Casa dos Señores de Licín.
Louredo, San Martiño de
Fegresía pertencente ao arciprestazgo de Saviñao e de cuxa xurisdición dependen os anexos de Santiago de Saviñao e San Fiz de Laxe. Os seus 142 habitantes, segundo o censo de 1991, agrúpanse nas entidades de Buxán, Gonzán, Eirexe, Louredo, A Rega e San Sadurniño, sendo a densidade media por entidade, para o mesmo ano, de 101,4 habitantes / Km2. A antigüidade desta parroquia está acreditada por un documento do ano 842 no que se le “Laureto eclessia de Santiago”. A igrexa parroquial, orixinalmente románica, foi reformada no século XVIII. A Casa do Bento, a Casa de Fraguas e o Pazo de Buxán son as construcións civís máis destacables.
Marrube, Santa María de
Fegresía pertencente ao arciprestazgo do Saviñao, cuxa poboación en 1991 estimábase en 209 habitantes agrupados nas entidades de Afonxe, Castiñeiras, A Devesa, Felón, Eirexe, Mendreira, Outeiro, Penela, Saa, Vigo, Vilameá, Vilar e Vilaseco. densidade media, para o mesmo ano, de 37,3 hab./Km2. Santa María de Marrube pertencía ao priorado da Cova, ultimamente o concello de Lugo exercía o dereito de presentación. O templo parroquial, de estilo románico, está datado no século XIII. No interior, varios retablos e pinturas interesantes.
Mourelos, San Xián de
Freguesía pertencente ao arciprestado de Saviñao, cuxa poboación era, no ano 1991, de 197 habitantes agrupados nas entidades de Arxemil, Barrio, A Campaza, A Carreira, Ou Castro, Cerdeiro, Eirexe, Ou Matogueira, Mourelos, A Reguenga, A Senra, Torno A Vendanova e Vilar, sendo a densidade media, para o mesmo ano, de 39’4 hab./Km2. Esta freguesía figura en varios documentos da catedral de Lugo; no ano 976 a monxa Señior, sobriña do bispo de Tui, doa a vila de Mourelos ao mosteiro de Diomondi. O templo parroquial foi construída no ano 1925, derrubándose a primitiva edificación de posible orixe románico. No seu interior atópase un retablillo do século XVII. Dentro do termo parroquial atópase a Casa de Torno e a Casa Grande de Mourelos, en Eirexe.
Ousende, Santa María de
Freguesía pertencente ao arciprestado de Saviñao, cuxa poboación en 1991 estimábase en 258 habitantes agrupados nas entidades de Albín, Vos Amieiros, A Az, A Cal, As Campazas, O Carballiño, A Casanova, As Casanovas, Lamas, Navallos, Ousende, Outeiriños, Outeiro, Pacios, A Piteira, A Retorta, A Toxeira e Vilameá, sendo a densidade media, para o mesmo ano, de 15’9 hab./Km2. Xunto con outras freguesías limítrofes pertenceu ao territorio xurisdicional de @A Pobra de Brollón, unha das poucas terras de reguengo que existían na demarcación provincial lucense. Nun documento da catedral de Lugo, datado o 18 de maio de 1222, lese “Santa María de Ousindi“. O templo parroquial foi reconstruído a mediados do século XVII e, no seu interior hai un retablo barroco. Dentro do termo parroquial atopámonos con restos das culturas megalíticas e castrexas. Ademais, dentro do apartado de arquitectura civil temos varias casas blasonadas: Casa de Vilameá, Casa de Quiroga e Casa de Toxeiras.